vrijdag 13 januari 2017

Winterval hoofdstuk 7

-7-

Ma Hemelsoet, een oude, zorgbehoevende vrouw, die zich altijd heeft gekant tegen het innemen van medicijnen, ligt in een geleend bed. Met meer vreemde stoffen in haar lichaam dan ooit tevoren. Maar ze protesteert niet. Nu even niet meer. Zij biedt geen weerstand meer tegen de manier waarop anderen haar behandelen. Niet meer tegen de wijze waarop men met haar omgaat, die in haar ogen altijd al verkeerd was.

Murk is nijdig. Niet om een nacht lang wakker te moeten blijven. Maar boos, omdat het bieden van hulp is gestruikeld over een formulier. Kwaad dat de beloofde hulp niet zal verschijnen. Woedend, omdat de zorg is uitgegleden over een niet tijdig getekend vel papier.
Het verschil tussen mededogen en meedogenloos is in de Nederlandse taal maar enkele letters. De discrepantie tussen een zorgzame samenleving en de kille wereld van de bureaucratie wordt gevormd door torenhoge stapels formulieren.

Ooit formuleerde een Griekse arts een eed. Deze plechtige belofte wordt meer dan 2400 jaar nadat hij voor het eerst werd uitgesproken nog altijd, in aangepaste vorm, door studenten die hun medische studie hebben afgerond, afgelegd.

Artseneed van de KNMG en de VSNU van 2003
Ik zweer/beloof dat ik de geneeskunst zo goed als ik kan zal uitoefenen ten dienste van mijn medemens.
Ik zal zorgen voor zieken, gezondheid bevorderen en lijden verlichten.
Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen.
Ik zal aan de patiënt geen schade doen.
Ik luister en zal hem goed inlichten.
Ik zal geheim houden wat mij is toevertrouwd.
Ik zal de geneeskundige kennis van mijzelf en anderen bevorderen.
Ik erken de grenzen van mijn mogelijkheden.
Ik zal mij open en toetsbaar opstellen, en ik ken mijn verantwoordelijkheid voor de samenleving.
Ik zal de beschikbaarheid en toegankelijkheid van de gezondheidszorg bevorderen.
Ik maak geen misbruik van mijn medische kennis, ook niet onder druk.
Ik zal zo het beroep van arts in ere houden.
Zo waarlijk helpe mij God almachtig / Dat beloof ik.

Er is dan wel een eed van Hippocrates, maar een uitgesproken verklaring tegen hypocrisie wordt node gemist. Banvloeken over misstanden worden niet hardop uitgesproken. Mensen hullen zich in clichés om hun onvermogen om anderen te helpen te verbergen en willen er zelfs niet aan denken dat het hen, of hun dierbaren, ook zou kunnen overkomen.
De bureaucratie heerst en is ubiquitair in het land Gedogia. De regering belooft dat na het zuur het zoet komt. Maar voor mevrouw Hemelsoet rest aan het eind alleen het zuur. Gelukkig weet ze niet hoe bitter het zuur heden ten dage in Gedogia kan zijn.

Murk is meer een man van woord dan van de daad. Beter in schrift dan in zorg.
Hij blijft moeder gedurende de nacht regelmatig een beetje vruchtensap te drinken geven en schrijft tussen avond en ochtend door.

Soms zijn moeders ogen half open en neemt ze de vloeistof actief tot zich. Andere keren spat het sap tegen haar gebitsprothese en sluit haar mond zich in een reflex en slikt ze automatisch. In een kwart van de keren dat Murk haar vocht toedient, blijven haar lippen verstijfd op elkaar.

Ma Hemelsoet lijkt zich weer een beetje bewust van de aanwezigheid van haar zoon.
Maar de wijze waarop zij zijn presentie opmerkt, op dit moment dat het einde van haar leven kan zijn, is ongeveer dezelfde als de manier waarop Murk zich van haar bestaan bewust was aan het begin van zijn levensloop.

De tijd schrijdt voort. Murk beeldhouwt moeizaam nieuwe letters uit de toetsen van zijn laptop. Er verschijnen zinnen op het beeldscherm. Gedachten vormen traag een tekst.

Murk gaat weer bij moeder kijken. Leegt lepeltje na lepeltje met sap in haar mond.
Ma kijkt lodderig omhoog. Murk kan in haar lede ogen niet lezen of zijn daadje wordt gewaardeerd. Het maakt ook niet uit. Hij doet.

De nacht is erg oud. De zon komt al op.
De geest van tegenwoordigheid komt langzaam bij Ma Hemelsoet terug. Ze praat weer een paar loze woorden.

Murk voelt zich erg moe.
Ma Hemelsoet voelt zich bijna niet. Zij kijkt rustig uit haar ogen en werpt een blik door het onrusthek van het bed. Een daze, wazige blik op haar half in slaap gevallen zoon.















Geen opmerkingen:

Een reactie posten