Herfstval hoofdstuk 14

-14-

Murk loopt half slaapdronken naar de keuken. Als hij de koelkast opent, buitelt er een stapeltje losse boterhammen op de grond. Moeder is die nacht klaarblijkelijk weer eens op zoek naar iets eetbaars geweest en heeft daarbij de weg van de meeste weerstand gekozen. Ze is voorbijgegaan aan de gesmeerde boterhammen die haar zoon voor haar heeft klaargezet, heeft een reeds aangebroken verpakking met verse sneetjes links laten liggen. En heeft uiteindelijk dus maar een bevroren brood uit het vriesvak gehaald en de zak ruw opengehakt. Met een vleesmes, dat nog als stille getuige op het aanrecht ligt.
Murk zucht, schenkt zichzelf een glas vruchtensap in en zet koffie.

Het is vandaag Thanksgiving. De aftredende president van de Verenigde Staten verleent twee van de drieënveertig miljoen kalkoenen, die anders vandaag geslacht zouden worden, gratie.

Murk heeft trek in een uitsmijter. Als hij die wil gaan bakken, blijken de plakjes ontbijtspek, die hij hiervoor had willen gebruiken, niet langer aanwezig te zijn.
Ma Hemelsoet daalt neder uit haar slaapkamer. Met een bord vol uitgekauwde stukjes ontbijtspek, die zij wegens haar gebitsproblemen niet heeft kunnen verorberen.
Murk wenst moeder een hartige goedemorgen en wil het bord aanpakken.
''Dat spek had ik eigenlijk bij het ontbijt willen gebruiken, ma, geef maar hier.''
Ma Hemelsoet wil niet van loslaten weten. Zij denkt dat haar zoon de restanten van haar nachtelijke eetescapade alsnog wil gaan opeten en snapt ook niet echt waarom Murk het daarna ook nog eens nodig vindt het aangevreten overschot in het voederbakje van de tuinkat meent te moeten gaan deponeren.
Murk zet nieuwe koffie, smeert een paar verse boterhammen voor ma en gaat door met zijn leven.
Hij heeft de vorige dag geheel aan het schrijven gewijd en er zijn weer twee hoofdstukken gereed gekomen. Hij neemt nu even rustig de tijd om over de volgende hoofdstukken na te denken en een tweetal gedichten, die hij die ochtend op de deurmat heeft aangetroffen, te lezen.

Hardloper
Hij loopt hard
Zijn blik op oneindig
Het verstand op nul
Hij rent dement
Waar doet hij het voor
Het levert niks op

Het epistel moet wel van Karel Nooitgedacht afkomstig zijn. Die ze waarschijnlijk nog laat op de avond, of in het RolandHolst van de nacht, door de bus heeft geworpen.
Het lijkt een raadgeving van zijn vriend te zijn, om niet alleen maar met het schrijven van zijn roman bezig te zijn. Een waarschuwing aan een vriend, niet te veel energie te steken in iets waarvan het niet zeker is of het ooit een succes wordt. Het advies dat vrienden elkaar geven niet te monogaam bezig te zijn, maar af en toe ook tijd te nemen voor andere zaken.

Het nieuws van deze dag rukt Murk uit zijn bespiegeling van de poëzie van Karel.
Er zijn de afgelopen nacht ruiten bij De Nationale Bank van Gedogia ingegooid. Niemand weet wie de daders zijn. Vandalen, spinnijdige spaarders, vuige Vlamingen, furieuze Friezen, of gewoon terroristen?
De ex-excellenties van het tot stilstand gekomen kabinet Balkenende V zijn in spoedzitting bijeen gekomen, maar weten ook niet wat ze moeten of kunnen doen. Een doorstart van dit kabinet zit er niet meer in. Gedogia strompelt verder, op weg naar de volgende algemene verkiezingen.

Murk leest het tweede gedicht van Karel. Dit lijkt over hemzelf te gaan. Nooitgedacht stopt inderdaad nooit met denken. Zelfs als hij slaapt, brainstormt hij maar door en heeft dan de volgende ochtend oplossingen voor zijn problemen, of andere geniale ingevingen.

Razende bol
Het is zo druk in mij
Ik heb overal woorden voor
Mijn brein stormt maar door
Je kan er met je verstand niet bij

Willem Bilderdijk heeft ooit gezegd dat hij bijna bezweek onder het gewicht van zijn eigen geest. Karel mag ook wel oppassen. Daar is hij al eerder door in de problemen gekomen.
Een paar weken eerder was er een documentaire op de televisie over Kim Peek, de man die model stond voor de hoofdpersoon in de film Rainman.
Peek is een zogenaamde idiot savant. Hij kan geen ei bakken, heeft al problemen bij het oversteken van de straat, maar kan wel exact de gemiddelde snelheid van langsrazende auto’s inschatten.
Er werd een verhaal over een gebeurtenis uit zijn jeugd verteld. Na een ruzie met z'n broertje klaagde hij bij zijn ouders dat deze twee doperwtjes meer op zijn bord had. Bij het natellen klopte dat precies.
Peek is ook in staat boeken honderd keer sneller te lezen dan de gemiddelde lezer, zelfs twee boeken tegelijk. Met elk oog een.
Toen er een hersenscan bij hem werd gemaakt, ontdekte men dat het gedeelte van de hersenen waar bij anderen de motoriek huist voor numerieke doeleinden werd gebruikt.
Peek kan van elk willekeurig getal bijna onmiddellijk het dichtstbijzijnde priemgetal berekenen.
Je zou hem een Pi-tje precies kunnen noemen.
Het is Murk opgevallen dat je dingen vaak al begrijpt, als je denkt dat je iets kan bevatten.
Er bestaat een anekdote over een school in de Verenigde Staten waar bij de administratie de nummers van de kluisjes van de leerlingen en hun IQ-score waren verwisseld. Het bleek dat de leerlingen die ten onrechte dachten dat ze een hoog IQ hadden, beter gingen presteren.
Murk had vroeger op de middelbare school behoorlijk goede cijfers voor wiskunde, hoewel hij de stof tot vlak voor het proefwerk meestal nog niet begreep. Bij proefwerken en examens kwamen de juiste antwoorden bijna direct bij hem op.
Onder druk wordt alles vloeibaar. Dat geldt blijkbaar ook voor hersenen.
Murk is dom genoeg om te denken dat hij intelligent is, maar mist de kennis om te kunnen weten of hij het product van evolutie of intelligent design is.
Overigens is Pi ongeveer 3,14159265. Afgerond dan.

Het is tijd om boodschappen te gaan doen. Bij de buurtsuper zijn de gratis Zwarte Pietjes helaas op. Er liggen nog wel exemplaren van de gratis krant. Er staat geschreven dat een op de drie mensen kanker krijgt.
''De nieuwe pruikentijd kan dus elk moment uitbreken,'' weltschmertzt Murk.
Murk maakt een praatje met de verkoper van de daklozenkrant voor de deur van de super. Het gesprek wordt een paar keer onderbroken, omdat de man steeds moet bukken om fietssleutels, portemonnees en losse munten, die mensen hebben laten vallen op te rapen. Hij krijgt geen enkel woord van dank en verkoopt nauwelijks krantjes. Het slechte weer vandaag maakt de mens nors.

Als Murk thuiskomt heeft Ma Hemelsoet de post reeds uit de brievenbus gehaald. En afgehandeld.
Moeder opent de laatste tijd geen enveloppen meer, maar krabbelt er een onleesbare mededeling op en zendt ze direct retour afzender. Ze snapt niet waarom de zorgverzekering, het energiebedrijf en de telefoonmaatschappij steeds van naam moeten veranderen.
In de praktijk komt het er op neer dat Murk de envelop opent, kennis neemt van de inhoud en dan Jacqueline op de hoogte brengt.

Ma zit voor de televisie naar een kookprogramma te kijken. Er wordt een kalkoen klaargemaakt.
Het beest wordt leeggehaald en gevuld met een eend, die al eerder met een kip was gevuld. Als matroesjka poppetjes die in elkaar passen.

Murk gaat verse koffie zetten en de lunch klaar maken.
Als hij weer in de huiskamer is teruggekeerd, begint er een herhaling van Dit Was de Dag die is Geweest.
Hij zet de boterhammen voor moeder neer en brengt haar op de hoogte dat haar bakje leut onderweg is.
''De koffie loopt doorrrrrrr!''

Ma verdwijnt weer naar haar bed.
Murk gaat op zijn laptop gemiste uitzendingen bekijken en aan de index van zijn verzameling aforismen en anekdotes werken. Hij komt een uitspraak tegen die hem aan het denken zet. Een inval, te gebruiken voor een volgend hoofdstuk van zijn roman.
Dimitri Frenkel Frank heeft ooit gezegd dat je niet te veel je best moet doen om op ideeën te komen, dat alleen denkbeelden die als vanzelf bij je komen de moeite waard zijn.

Tot het tijd is om het avondeten te bereiden houdt Murk de deur van de keuken op slot, om te voorkomen dat ma er weer een puinhoop van maakt.
Hij verzorgt moeder nu op dezelfde manier als de tuinkat. Zet op tijd eten en drinken voor haar klaar. Het voelt ietwat onprettig aan. Maar het lijkt hem de beste manier. Steeds achteraf te moeten ontdekken dat er weer iets is misgegaan, maakt hem doodmoe.
Als je alles op z'n elfendertigst doet, loopt alles in het honderd.

Na het gebruiken van de avondmaaltijd kijken ma en Murk televisie.
Het journaal brengt na maanden van slechte tijdingen over de economische crisis eindelijk weer eens goed nieuws. De koopkracht neemt door de inflatie en de dalende olieprijs meer toe dan werd verwacht. Daar staat tegenover dat de modale burger er eerder fiks op achteruit is gegaan, door de hoge kosten die de enorme stijging van de prijzen op de energiemarkt teweeg hebben gebracht.

De avond sleept zich voort.
Het geschiedenisprogramma HedendaagsVerleden staat op het punt te beginnen. Murk neemt plaats voor de televisie.
Het onderwerp van de uitzending is de stad Polderingen, die dit jaar zijn dertigjarige bestaan viert.
De jubilerende gemeente werd toentertijd de stad van de toekomst genoemd. De regering had in die jaren plannen om Louloenen af te breken en een nieuwe hoofdstad in het midden van het pril gewonnen land te creëren. De bewoners zouden zich daar in plaats van met auto's en fietsen op rolschaatsen moeten gaan voortbewegen.
Voorspellen is moeilijk, vooral als het om de toekomst gaat.
Er wordt aan een inmiddels bejaarde man, die in een ver verleden futuroloog is geweest, gevraagd of het indertijd de bedoeling was om van Polderingen een mooie stad te maken.
Voordat de man de kans krijgt de oorspronkelijke intentie uit zijn geheugen op te diepen, geeft Murk het antwoord.
''Duh! Nee, ze waren van plan er een verschrikkelijke rotstad van te maken. En daar zijn ze dus volledig in geslaagd.''
De voormalige stadsplanner drukt zich toch net iets anders uit.
''Het moest een stad worden om in te wonen, niet om naar te kijken.''
Een oud-bewoner vertelt hoe zijn huwelijk in Polderingen kapot is gegaan en dat zijn kinderen zich daar in hun pubertijd hebben doodverveeld.
Het herinnert Murk aan de tijd dat zijn ouders van plan waren om met het hele gezin naar een dorp in de buurt van Louloenen te gaan verhuizen.
Wat hen een gezonde leefomgeving voor hun nageslacht scheen, leek hem de moderne versie van Dantes Hel.
Ondanks het feit dat Meerland slechts op minder dan tien kilometer ten oosten van de hoofdstad lag, vond de adolescente Murk genoeg aanleiding om te dreigen alle goede bedoelingen van ma en pa Hemelsoet te torpederen.
''Ik ga niet mee!''
De volwassen Murk denkt genuanceerder en is van mening dat hij zijn standpunt nu toch wel ietsje anders zou kunnen fulmineren.
Ach, hij wist toen niet beter. Hij wist nog niet hoe hij zijn denkbeelden moest formuleren en had immers ook nog geen kennis genomen van de wijze waarop Gerard Reve zijn jeugd in de tuinstad, waar hij zijn jongelingsjaren moest doorbrengen, heeft verwoord.
''Hij die hier opgroeit, laat alle hoop varen.''

Ma gaat slapen. Murk kijkt of hij nog mail heeft ontvangen en verheugt zich op de volgende dag. Het wordt opnieuw een dag dat hij weer schrijven mag.

 Naar het volgende hoofdstuk 

  Inhoud Roman Seizoensgebonden    

  Terug naar de thuispagina