-7-
Ma Hemelsoet, een oude,
zorgbehoevende vrouw, die zich altijd heeft gekant tegen het innemen
van medicijnen, ligt in een geleend bed. Met meer vreemde stoffen in
haar lichaam dan ooit tevoren. Maar ze protesteert niet. Nu even niet
meer. Zij biedt geen weerstand meer tegen de manier waarop anderen
haar behandelen. Niet meer tegen de wijze waarop men met haar omgaat,
die in haar ogen altijd al verkeerd was.
Murk is nijdig. Niet om
een nacht lang wakker te moeten blijven. Maar boos, omdat het bieden
van hulp is gestruikeld over een formulier. Kwaad dat de beloofde
hulp niet zal verschijnen. Woedend, omdat de zorg is uitgegleden over
een niet tijdig getekend vel papier.
Het verschil tussen
mededogen en meedogenloos is in de Nederlandse taal maar enkele
letters. De discrepantie tussen een zorgzame samenleving en de kille
wereld van de bureaucratie wordt gevormd door torenhoge stapels
formulieren.
Ooit
formuleerde een Griekse arts een eed. Deze plechtige belofte wordt
meer dan 2400 jaar nadat hij voor het eerst werd uitgesproken nog
altijd, in aangepaste vorm, door studenten die hun medische studie
hebben afgerond, afgelegd.
Artseneed van de KNMG en
de VSNU van 2003
Ik zweer/beloof dat ik
de geneeskunst zo goed als ik kan zal uitoefenen ten dienste van mijn
medemens.
Ik zal zorgen voor
zieken, gezondheid bevorderen en lijden verlichten.
Ik stel het belang van
de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen.
Ik zal aan de patiënt
geen schade doen.
Ik luister en zal hem
goed inlichten.
Ik zal geheim houden
wat mij is toevertrouwd.
Ik zal de geneeskundige
kennis van mijzelf en anderen bevorderen.
Ik erken de grenzen van
mijn mogelijkheden.
Ik zal mij open en
toetsbaar opstellen, en ik ken mijn verantwoordelijkheid voor de
samenleving.
Ik zal de
beschikbaarheid en toegankelijkheid van de gezondheidszorg
bevorderen.
Ik maak geen misbruik
van mijn medische kennis, ook niet onder druk.
Ik zal zo het beroep
van arts in ere houden.
Zo waarlijk helpe mij
God almachtig / Dat beloof ik.
Er
is dan wel een eed van Hippocrates, maar een uitgesproken verklaring
tegen hypocrisie wordt node gemist. Banvloeken over misstanden worden
niet hardop uitgesproken. Mensen hullen zich in clichés om hun
onvermogen om anderen te helpen te verbergen en willen er zelfs niet
aan denken dat het hen, of hun dierbaren, ook zou kunnen overkomen.
De
bureaucratie heerst en is ubiquitair in het land Gedogia. De regering
belooft dat na het zuur het zoet komt. Maar voor mevrouw Hemelsoet
rest aan het eind alleen het zuur. Gelukkig weet ze niet hoe bitter
het zuur heden ten dage in Gedogia kan zijn.
Murk
is meer een man van woord dan van de daad. Beter in schrift dan in
zorg.
Hij
blijft moeder gedurende de nacht regelmatig een beetje vruchtensap te
drinken geven en schrijft tussen avond en ochtend door.
Soms
zijn moeders ogen half open en neemt ze de vloeistof actief tot zich.
Andere keren spat het sap tegen haar gebitsprothese en sluit haar
mond zich in een reflex en slikt ze automatisch. In een kwart van de
keren dat Murk haar vocht toedient, blijven haar lippen verstijfd op
elkaar.
Ma
Hemelsoet lijkt zich weer een beetje bewust van de aanwezigheid van
haar zoon.
Maar
de wijze waarop zij zijn presentie opmerkt, op dit moment dat het
einde van haar leven kan zijn, is ongeveer dezelfde als de manier
waarop Murk zich van haar bestaan bewust was aan het begin van zijn
levensloop.
De
tijd schrijdt voort. Murk beeldhouwt moeizaam nieuwe letters uit de
toetsen van zijn laptop. Er verschijnen zinnen op het beeldscherm.
Gedachten vormen traag een tekst.
Murk
gaat weer bij moeder kijken. Leegt lepeltje na lepeltje met sap in
haar mond.
Ma
kijkt lodderig omhoog. Murk kan in haar lede ogen niet lezen of zijn
daadje wordt gewaardeerd. Het maakt ook niet uit. Hij doet.
De
nacht is erg oud. De zon komt al op.
De
geest van tegenwoordigheid komt langzaam bij Ma Hemelsoet terug. Ze
praat weer een paar loze woorden.
Murk
voelt zich erg moe.
Ma
Hemelsoet voelt zich bijna niet. Zij kijkt rustig uit haar ogen en
werpt een blik door het onrusthek van het bed. Een daze, wazige blik
op haar half in slaap gevallen zoon.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten