Winterverleiding hoofdstuk 14

-14-

De ergste kou is uit de lucht.
Murk ontbijt en kijkt ondertussen naar het gevarieerde programma dat rond de journaals in de vroege morgen op televisie wordt uitgezonden.
De ochtendshow begint met een zwaar onderwerp. Het handelt over mensen van buitenlandse afkomst die op vakantie naar het land van herkomst gaan en daar hun dochters laten besnijden.
Voor sommige Afrikaanse landen is het tekenen van een contract, waarin ouders beloven hun kinderen niet te verminken, een probaat middel om deze vorm van mishandeling te voorkomen. Met een verbintenis in de hand kunnen de ouders zich tegen de groepsdruk van familie en hun omgeving verzetten. Zij kunnen hiermee aantonen dat zij in Gedogia juridische problemen krijgen als ze toestaan dat hun kind de mutilatie ondergaat.
Tijdens de reclame bedenkt Murk nog wat meer misstanden die je zou kunnen voorkomen door ze in een convenant op te nemen.
''Ik, Maarten Hubertus Hemelsoet, beloof hierbij plechtig dat ik geen homo’s van daken zal gooien, geen baby’s zo hard door elkaar zal schudden dat ze daar blijvende schade van oplopen, geen honden te trainen om testikels van postbodes af te bijten en geen ambulancebroeders te mishandelen als ze in mijn ogen niet snel genoeg te hulp schieten.''
In het journaal worden beelden van de bekendmaking van de nieuwe Dichter des Vaderlands getoond.
Op het podium staat Ramsey Nasr. Zijn kop glimt van trots en hij heeft vast een harde plasser.

Ma Hemelsoet wordt wakker en ontbijt mee. Daarna wil ze weer naar bed. De laatste weken zijn er steeds meer dagen waarop ze maar een paar keer uit bed komt en er meteen weer naar terugkeert.

Murk wil aan het werk. Hij is al weken aan een hoofdstuk bezig. Het komt maar niet af, omdat hij steeds andere dingen te doen heeft.

Als hij zijn laptop opstart, wacht hem een zeer onaangename verrassing. Het is niet langer mogelijk om met het tekstverwerkingsprogramma te werken.

Het proefabonnement dat bij de computer werd geleverd, was tot vandaag geldig. 
Daarna moet er voor veel geld een definitieve versie worden aangeschaft.

Murk heeft om de voortgang van zijn literaire werkzaamheden te waarborgen een paar dagen geleden met Arthur, die hij nog van de computerclub van de DoeschkaMeijsingkliniek kent, gebeld om te vragen of die hem kon helpen.

Arthur had een oudere versie van Word op DVD voor hem. Murk heeft deze bij hem thuis op zijn laptop geïnstalleerd. Daar werkte alles prima, maar vandaag is de Word 2000 software ineens niet meer in de virtuele krochten van zijn laptop te vinden.

Blijkbaar zit er in Microsoft Vista een ingebouwde beveiliging om te voorkomen dat mensen via een omweg aan gratis software komen.

Met de versie waarmee Murk drie maanden heeft gewerkt, is het vanaf nu onmogelijk zijn tekstfiles te bewerken. De files zijn leesbaar, maar kunnen niet meer veranderd worden.

Het programma Wordpad dat bijna altijd standaard op alle moderne computers zit, geeft de geschreven teksten verminkt weer en is derhalve ook onbruikbaar.

Murk is ten einde raad. Hij kan nieuwe stukken tijdelijk onder de optie concepten van zijn email opslaan, maar om bestaande stukken bij te werken zal hij toch weer naar de centrale bibliotheek moeten.

Het stormt weer in Murks razende bol. Het lijkt hem voorlopig de beste oplossing.
Aan een definitieve uitweg uit de malaise kan hij nog niet eens denken.

Terwijl Murk niet meer weet hoe hij de overvloed van woorden die in hem opwellen moet vastleggen, heeft ma Hemelsoet zo haar eigen problemen om teksten te verwerken.
Haar woordenschat is de laatste tijd nog dramatischer gekrompen dan de economie van Gedogia.

Voor apparaten, beroepen en namen gebruikt ze een van de weinige woorden uit dezelfde woordgroep die haar nog resten. Thuiszorgmedewerksters noemt ze naaisters, voor apparaten gebruikt ze het woord dat de functie aangeeft en alle mensen met een naam die met een R begint, heten volgens haar Ruud.

Murk zit zich nog steeds af te vragen waarom er steeds nieuwe writersblockades op zijn literaire weg opduiken als de bel van de voordeur gaat.
Het is de jonge vrouw van de thuiszorg die moeder komt helpen bij het douchen.
Het lukt haar deze keer zowaar om moeder over te halen de hulp te accepteren.
Als ma weer schoon en aangekleed in de huiskamer zit, is het tijd voor het middagmaal.
Moeder deelt mee dat ze echt niet in staat is om te iets eten.
De verzorgster denkt dat het wellicht te wijten is aan het nieuwe gebit dat ma Hemelsoet de vorige dag aangemeten heeft gekregen.
''Misschien komt het, omdat ze nog niet helemaal is gewend aan haar nieuwe tanden.''
Murk haalt zijn schouders op.
''De prothese paste gisteren goed en ma heeft me 's avond geen problemen bij het eten bezorgt.''
De thuiszorgster vraagt ma Hemelsoet haar tanden te laten zien. Moeder houdt haar kaken stevig op elkaar.
Murk herinnert zich dat de tandprothesist heeft gezegd dat moeder, mocht zij pijn ondervinden, haar oude gebit nog wel tijdelijk zou kunnen gebruiken en gaat op zoek.
De vorige avond lag het stel afgedankte valse tanden nog op tafel, naast de fruitschaal, maar blijkt nu verdwenen te zijn.
Moeder heeft het vertrouwen in de speur-capaciteiten van haar zoon al tijden verloren. Als Murk op het punt staat de kamer te verlaten, springt ze op om hem in de richting van haar slaapkamer te gaan volgen.
De thuishulp die ma Hemelsoet eerder met veel moeite de trap af heeft geholpen, probeert haar nu te bewegen rustig te blijven zitten. Zij slaagt daar niet in.
Murk heeft inmiddels een in plastic verpakt gebit, in een glas water op de rand van de wastafel, aangetroffen.
Op het moment dat hij ontdekt dat er in een tweede glas ook nog een half gebit dobbert en met de gevonden collectie tanden en kiezen naar beneden wil snellen, staat ma al boven aan de trap.
De zorghulp begeleidt moeder voorzichtig naar beneden en zo bereiken ze gedrieën weer de huiskamer.
Daar wordt geconstateerd dat het eetprobleem van ma Hemelsoet te wijten moet zijn geweest aan het feit dat zij slechts over haar bovengebit beschikte. Nadat er een tijdje met de halve delen die Murk heeft gevonden is gepast, kan er uiteindelijk dan toch worden geluncht.
De thuiszorghulp heeft nog even tijd om een praatje te maken en vraagt ma Hemelsoet of ze al lang in haar ark woont.
Ma gaat aan de vraag voorbij en begint tussen het broodhappen door over haar jeugd en de grootmoeder, die bij haar en haar moeder in huis woonde, te vertellen.
''Opoe heeft tien kinderen gebaard, maar toen ze oud en der dagen zat werd, was slechts een van haar dochters genegen om haar in huis te nemen.''
Daarna zijn de waandenkbeelden die moeder in het heden bezoeken aan de beurt.
Ze is van mening dat de oorzaak van haar duizelingen buiten haarzelf moet worden gevonden.
''Ik word steeds door een geest omgegooid!''
Het zorgmeisje staat op en complimenteert ma Hemelsoet met haar eetlust.
''U eet goed! Dat is goed. U moet vooral goed blijven eten. Er kunnen best wat pondjes bij. U bent zeker nooit echt dik geweest?''
Moeder verkondigt dat ze altijd graag jong, slank en gezond heeft willen zijn en dat ook wel zal blijven.
Murk spreekt de hoop uit dat moeder niet nog meer achteruit gaat, maar dat hij het al heel wat zou vinden als moeder zich wat meer in acht zou nemen.
''Ze is tenslotte ook geen tachtig meer.''
De thuiszorghulp moet door naar haar volgende cliënt.
''Dag, mevrouw Hemelsoet. Ik ga weer hoor! Tot volgende week.''
Ma Hemelsoet heeft de laatste tijd voortdurend het idee dat men haar erg onaardig vindt. Dat iedereen zo snel mogelijk bij haar weg wil en antwoordt verbolgen.
''Ja, ga dan maar snel!''
Murk laat de hulp uit en gaat op zoek naar een goede plek om ma's oude kiesstelsel te verbergen, teneinde verwarring in de toekomst te voorkomen.
Als hij even later de huiskamer weer betreedt, is moeder klaar met eten.
Ze staat met een zalfpotje in haar hand bij de kast en kijkt verschrikt op. Het feit dat sommige mensen de gewoonte hebben deuren te openen alvorens andere ruimten te betreden, overvalt haar steeds vaker.
''Oh, jij bent het maar. Ik dacht al dat de deur openging.''
Ma Hemelsoet overhandigt haar zoon het potje en kijkt hem daarbij smekend aan.
''Kan jij dit open krijgen?''
Murk draait de schroefdop los. Het potje blijkt een nog veel ouder kunstgebit te bevatten.
Hij bergt ook dit gebit weg en gaat kijken of er al post is. Er is een verkeerd bezorgde brief voor een lasbedrijf. Hij maakt de fout om moeder van deze vergissing van het postbedrijf op de hoogte te stellen. Ma roept dat die brief voor haar is en neemt opnieuw een duik in de kast, om op zoek te gaan naar een zoekgeraakte brief.

Als Murk een paar minuten later terugkeert, zit moeder in haar stoel de bijsluiter van een pakje ontstekingsremmers te lezen. Zij heeft deze een half jaar eerder voorgeschreven gekregen om de gevolgen van een van haar valpartijen opgelopen verwondingen te bestrijden.

Ze trekt de conclusie dat ze een ontsteking heeft. Murk verzekert haar dat ze inmiddels genezen is en dat ze zich nergens zorgen over hoeft te maken. Moeder weigert zijn mening te delen.

Murk gaat verder met het zoeken naar een oplossing voor zijn tekstverwerkingsprobleem. Na een lange speurtocht langs de programmatuur op zijn laptop ontdekt hij een programma waarmee je ook teksten kunt produceren. Microsoft Works.

Het lukt het hem nog een paar uur te schrijven voordat het tijd is om voor het avondeten te gaan zorgen.

Moeder en Murk gebruiken hun warme maaltijd, terwijl ze naar de herhaling van het dagelijkse praatprogramma op de late avond kijken.
De eeuwige jeugd uitstralende man met het piekende haar en de doorgewinterde, grijze journalist die de show presenteren, hebben Jort Kelder te gast.
Jort komt om over het themaprogramma over het invullen van belastingaangiften dat hij heeft gemaakt te praten, maar mag eerst zijn licht over een andere kwestie laten schijnen.
Het is kortelings bekend geworden dat prinses Christina een bankrekening op het Kanaaleiland Guernsey heeft en dat het werkpaleis van koningin Beatrix als postadres wordt gebruikt.
De Minister van Sociale Zaken heeft onlangs in een radioprogramma verklaard dat de zus van het staatshoofd een voorbeeldfunctie heeft en dat deze manier van handelen eigenlijk iets is wat je dan niet hoort te doen.
De staatssecretaris van Financiën heeft op Kamervragen geantwoord dat de constructie volkomen legaal is.
''De prinses woont in Londen en hoeft dus geen belasting in Gedogia te betalen.''
De onderminister mocht wegens zijn geheimhoudingsplicht verder niet op de details ingaan, maar kon wel zeggen dat de belastingdienst er in algemene zin geen problemen mee heeft.De Rijksvoorlichtingsdienst haastte zich een persbericht uit te geven.
''De prinses heeft vanwege haar visuele handicap behoefte aan een gedegen boekhouding.''
Murk vindt dat bullshit.
''Je kunt nog beter niets zeggen, dan met zo'n onzinverklaring te komen. Hiermee maakt zij van Lippe-Bisterveld zich volstrekt belachelijk. Er is toch niemand die gelooft dat er geen andere redenen zijn. Er zijn toch meer dan genoeg goede boekhouders in Gedogia.''
Volgens Jort Kelder wordt de regeling, waar in dit geval voor is gekozen, alleen gebruikt om veel geld aan goede doelen te schenken of...om de belasting te ontlopen.
Hij moet erg hard lachen om het feit dat paleis Noordeinde als postadres dienst doet.
''Beatrix hoeft geen belasting te betalen. Maar het is niet uitgesloten dat zij, als deze maas in de wet wordt gedicht, binnenkort tussen alle staatspapieren ook een blauwe envelop op de mat kan verwachten.''
Kelder speculeert verder over de redenen waarom de prinses naar een belastingparadijs is uitgeweken.
''Waarschijnlijk moest de erfenis van prins Bernhard tussen de vier echte en twee bastaard dochters verdeeld worden en is hierdoor de spoeling iets dunner geworden. Uiteraard wil Christina, net als haar oudste zus, geen belasting betalen en heeft daarom voor de Guernsey-route gekozen. Elke topsporter, eigenlijk iedereen met een beetje geld, doet immers hetzelfde!''
Murk droomt over de dag dat hij zijn schaapjes op het droge zal hebben en deze bij de andere schapen in de groene weiden van het eiland Sark kan voegen.
Het lijkt hem fantastisch om zijn gulzig grazende kudde vanuit het raam van zijn eigen cottage gade te kunnen slaan, terwijl hij een nieuw boek voltooit.

Het journaal brengt weer een flinke portie slecht nieuws over de economie en er is een bericht over een verloren schaap dat in de schoot van de moederkerk is teruggekeerd.
Ma Hemelsoet schrikt elke keer als er over het omvallen van banken en andere bedrijven wordt gesproken.
Ze is al nauwelijks in staat zichzelf staande te houden. Bij elke onheilstijding grijpt ze zich nog steviger aan de leuning van haar sofa vast.
Het voortdurend veranderen van namen en adressen van financiële instellingen, overheidsdiensten en nutsbedrijven die haar verzoeken sturen om geld op hun rekening te storten, vergroot haar verwarring alleen nog maar meer.

Murk herinnert zich een incident dat zich ruim tien jaar eerder heeft voorgedaan.
Ma Hemelsoet had verzuimd een belastingaanslag te betalen. Zij had ook geen gebruik gemaakt van de mogelijkheden om bezwaar aan te tekenen. Ten gevolge hiervan had de fiscus beslag op haar bankrekening gelegd.
Moeder dacht dat ze het zichzelf makkelijker kon maken door zich bij het filiaal, waar zij haar rekening had lopen, te vervoegen.
Nu, op de gebeurtenis terugkijkend, is het voorval best wel grappig.
Het begon met een alarmerend telefoontje van een onderneming die zich had gespecialiseerd in boekingen van internationale chartervluchten.
''Goedemiddag, u spreekt met Annemarie van De Flightshop op het Bob den Uylplein.
Uw moeder staat hier voor de balie. Ik geloof dat ze een beetje in de war is. Ze is gewapend met een paraplu en eist haar geld op. We hebben de politie al gebeld, maar daar zeggen ze dat ze andere prioriteiten hebben. Kunt u alstublieft snel komen?''
Toen Murk zich bij het kantoor vervoegde, was zijn zus, die klaarblijkelijk ook door de paniekerige employee van de precaire situatie was verwittigd, reeds aanwezig.
Jacqueline en een vertegenwoordigster van de verkoper van budgettrips deden inmiddels al verwoede pogingen ma te bewegen de publieke ruimte van het agentuur te verlaten.
''Komt u nu maar even mee naar achteren, mevrouw Hemelsoet.''
Moeder ging onder luid protest mee.
''Jullie doen wel net of dit een reisbureau is, maar ik wil gewoon mijn geld!''
Murk en Jacqueline brachten de would be Ma Baker weer enigszins tot bedaren en nadat zij ontwapend was, hadden ze haar weer veilig thuis afgeleverd en met de huisarts gebeld.
De dokter had geen reden gezien om maatregelen te nemen, omdat mevrouw nog geen gevaar voor zichzelf of haar omgeving vormde.

Murk schrikt op uit zijn memorie en luistert naar het volgende onderwerp dat in het avondnieuws langskomt.
Bisschop Richard Nelson Williamson is weer in genade aangenomen.
Hij werd ruim twintig jaar geleden uit de Rooms-katholieke kerk gezet, omdat hij zonder toestemming van de paus door aartsbisschop Marcel Lefebvre tot bisschop was gewijd.
Dit was volgens De Heilige Stoel onwettig. De ontaarde klerikaal zou hierbij op een schismatieke wijze hebben gehandeld.
De voorheen geëxcommuniceerde bisschop blijkt er ook een nogal vreemd gedachtegoed op na te houden.
Hij is een notoire Holocaustontkenner. Volgens hem zijn er tijdens de Tweede Wereldoorlog 'slechts' enkele honderdduizenden, en dus zeker geen zes miljoen, Joden vermoord.
De paus wast zijn handen in onschuld. Hij beweert dat hij nooit heeft geweten dat de gerehabiliteerde bisschop er zulke merkwaardige ideeën op na hield.
Murk lacht zijn plaatsvervangende schaamte weg en bedenkt dat het toch maar goed is dat de kerkvader dit niet in zijn moedertaal, het Duits, heeft gedaan.
''De zaak zou er immers alleen nog maar pijnlijker op zijn geworden. De schijnheilige vader heeft het waarschijnlijk al druk genoeg met de Joodse man die bijna tweeduizend jaar geleden door de Romeinen werd vermoord om zich ook nog eens met controversiële standpunten van bisschoppen bezig te houden.''

Moeder gaat naar bed. Murk gaat met een blocnote op schoot voor de televisie zitten, om aan de Nationale IQ-test mee te doen.
De toetsing wordt uitgezonden door de jongste omroep. De directeur zelf doet de presentatie. Hij wordt geflankeerd door een tweede presentator, die door de studio loopt om de deelnemers naar hun wedervaren te vragen.
Deze zijn in verschillende groepen ingedeeld. Er zijn beroepsequipes, een selectie van hoogbegaafde kinderen en een team dat, alvorens de toets begint, door Rasta Rastelli onder hypnose is gebracht.
Voordat de eigenlijke test van start gaat, wordt een aantal tips gegeven waarmee het denkvermogen en het geheugen kan worden verbeterd.
De meeste adviezen, zoals dat je als je ontspannen bent beter kan nadenken, liggen erg voor de hand.
Met piekeren bereik je immers niets.
Een deskundige inzake intelligentie die is ingehuurd, spreekt de verwachting uit dat de ploeg die door Rastelli onder hypnose is gebracht beter zal presteren, omdat de leden ten gevolge van de seance minder gespannen zullen zijn en zich hierdoor beter kunnen concentreren.
Murk denkt aan de Cito-toets die zijn neef eerdaags moet gaan afleggen.
Roel is intelligent genoeg, maar presteert in testen vaak matig, omdat hij zich te zenuwachtig maakt. Hij moet lachen bij het idee dat neeflief zijn CITO onder hypnose zou moeten maken.
''Wat een consternatie zal het geven als hij tijdens het examen ineens als een kip zou beginnen te kakelen, omdat er onverhoopt iets mis is gegaan bij het hypnotiseren.''
Hoewel er in vorige jaren al veel reputaties zijn gesneuveld, doen er ook dit jaar toch weer veel b-artiesten en andere min of meer bekende Gedogianen aan het programma mee.
Er zijn er blijkbaar altijd nog genoeg te vinden die niet bang zijn voor Het Bonnie-st.Claire effect.
De zangeres, die inmiddels bekender is door de bovenmatige hoeveelheid alcohol die ze door haar ooit zo zoetgevooisde keeltje gooit, scoorde bij een eerdere editie van de toets een all time low.
Murk heeft ooit een boekje met IQ-testen gekocht. Hij scoorde bij de eerste test 127 en kwam bij de tweede tot 137 en is nieuwsgierig naar de huidige staat van zijn brein.
Ma Hemelsoet deed vroeger altijd mee aan Het Groot Dictee der Nederlandse Taal.
Zij beweerde eens dat ze maar vier fouten had. En dat terwijl de winnaar in de studio er acht of negen had gemaakt.
Moeder zal wel een stuk hebben overgeslagen, omdat ze tussendoor een dutje heeft gedaan. Of anders heeft ze wellicht de woorden die ze niet verstond, of begreep, niet meegerekend.
Murk zou, mocht hij hier voor worden gevraagd, echt nooit aan Het Groot Dictee der Nederlandse Taal willen deelnemen. Hij is te bang om af te gaan, omdat zijn kennis der Nederlandse spelling daar veel te ontoereikend voor is.
Er worden tijdens de IQ-test allerlei fratsen uitgehaald om de kandidaten uit hun concentratie te halen.
Zo valt er tijdens een gesprekje dat met een jongen, die zijn faam ontleent aan het optreden in een realitysoap, wordt gevoerd plotsklaps het licht in de studio uit.
Nadat het euvel is hersteld, wordt er een vraag gesteld over een filmpje dat nog voor het babbeltje werd vertoond. Hierdoor worden de paar slimmeriken, die wel het vermoeden hadden dat de storing in scene was gezet, alsnog verrast.
Na deze vraag gaat de duo-presentator meteen weer even een praatje maken.
Ditmaal met de parlementariër Diederik Samsom.
''En, heeft u deze goed beantwoord?''
De parlementariër reageert op een manier, die wat Murk betreft een bonuspunt waard is.
''Nee, ik had een black-out.''
In de volgende ronde wordt er eerst een vreselijk moeilijke voorbeeldvraag gesteld.
De camera neemt de vertrokken gezichten van enkele geplaagde participanten close in beeld, maar de deelnemers die zich niet hebben laten intimideren, komen tot de ontdekking dat de vragen waar wel punten mee gescoord kunnen worden juist weer heel makkelijk zijn.
De sidekick begeeft zich nogmaals tussen het publiek. Hij vraagt links en rechts aan mensen of de vraagstukken goed te beantwoorden zijn en laat een dame uit het makelaarsteam de leukste anekdote uit haar carrière vertellen.
''Ik heb een keer de zoon des huizes op de zolder van een woning, die volgens afspraak verlaten zou zijn, aangetroffen, terwijl hij net bezig was de liefde met zijn vriendin te bedrijven. Op het moment dat ik het tafereel aanschouwde, wist ik niets anders te doen dan snel de deur te sluiten en ben ik de potentiële kopers vervolgens op zeer luidruchtig aan de andere kant van het huis de unieke aspecten van het pand gaan beschrijven.''
Een jongetje uit de groep hyperintelligente kinderen mag beschrijven hoe hij de leraar bij de neus heeft genomen.
Om te kunnen spijbelen, draaide hij zijn docent een rad voor ogen door met een oud gipsverband een gebroken arm te simuleren.
Als de antwoorden van de vraagstukken bekend worden gemaakt, komt Murk tot de conclusie dat zijn uitslag er best mag wezen. Slechts bij het onderdeel waar het geheugen getest werd, heeft hij het niet zo goed gedaan.
Murk komt zijn ijdelheid tegemoet door zichzelf wijs te maken dat het slechts toeval is dat hij net die details in zich had opgenomen waar niet naar gevraagd werd.
Het is eigenlijk best gek dat je zo gelukkig kan worden door aan quizzen, toetsen en spelletjes mee te doen. Het moet haast wel meer dan een kwestie van prestatiedrang zijn, want Murk heeft het ook bij het maken van lijstjes en het op alfabet zetten van zijn boeken en platen.
Murk denkt dat dit waarschijnlijk wel weer een typisch mannelijke aberratie zal zijn.
''In de oertijd vergaten wij vast ook al de grot uit te komen om op jacht te gaan, als we het te druk hadden met trivialiteiten.''
De hoogste teamscore is behaald door de mensen die onder hypnose hebben deelgenomen. Er wordt al hard gejuicht, maar de presentator heeft nog een verrassing.
''Bij een eerdere test, voordat ze onder invloed van Rastelli waren, hadden ze een nog hogere uitslag!''
Het resultaat van de groep kinderen met de hoge cognitieve capaciteiten is, ondanks het feit dat sommigen van hen niet ouder dan acht jaar zijn, net zo hoog als het gemiddelde van de volwassenen.
Van de Gedogiaanse beroemdheden blijkt Jody Bernal het laagste IQ te hebben.
De hoogste scores zijn voor een ex-deelnemer aan het televisieprogramma de Gouden Kooi en Diederik Samsom.

Murk gaat naar bed. Als hij bijna in slaap is gevallen, klinkt er een doffe klap in de gang.

 Naar het volgende hoofdstuk  

 

 Inhoud Roman Seizoensgebonden 

  Terug naar de thuispagina