Winterverleiding hoofdstuk 11

-11-

Het nieuwe jaar is nu echt begonnen. Dit jaar is tot het Internationaal Jaar van de Sterrenkunde uitgeroepen. Het is ook het Jaar van de Vleermuizen, het Calvijnjaar, het Europees Jaar van Creativiteit en Innovatie en in België is dit jaar het Jaar van het Beeldverhaal.

Murk brengt het grootste gedeelte van de ochtend thuis door.

Nadat hij heeft gedoucht, draait hij de verwarming extra hoog. Het is de dag dat de thuishulp komt om moeder te helpen douchen. Het vriest behoorlijk en ma heeft het altijd koud.

Volgens het Gedogiaans Centrum voor Volkscultuur is dit jaar het Jaar van de Tradities. Het is ook weer het jaar van de lijstjes. Er is een top honderd van de populairste gebruiken gemaakt.

1. Pakjesavond Sinterklaas 2. Kerstboom zetten Kerstmis 3. Vrijmarkt Koninginnedag 4. Oliebollen Oud en Nieuw 5. Eieren kleuren Pasen 6. Raad van Elf Carnaval 7. Beschuit met muisjes Geboorte 8. Kaarsjes uitblazen Verjaardag 9. Sint-Maartenzingen 10. Haring happen 11. Luilak Pinksteren 12. Stamppot eten 13. 4 & 5 mei vieren14. Suikerfeest Ramadan 15. Abraham zien16. Moederdag Vaderdag 17. Driekoningenzingen 18. Palmpaasoptocht 19. Schaatsen en IJspret 20. Kermis 21. Naar de markt 22. Erwtensoep 23. Drop 24. Speculaas 25. Biertje drinken 26. 1 aprilgrap 27. Dauwtrappen Hemelvaart 28. Nederlandse taal en Dialect 29. Naar de kerk gaan 30. Circus 31. Koffie drinken 32. Gilden 33. Oranje versieren Voetbal 34. Fietscultuur 35. Ringen wisselen Huwelijk 36. Prinsjesdag 37. Klederdracht 38. Samen naar de kroeg 39. Peperkoek 40. Draaksteken Beesel 41. Sunderklaas Waddeneilanden 42. Valkerij 43. Reuzencultuur 44. Valentijnsdag 45. Hard werken 46. Pannenkoeken 47. Kolven 48. Kaas 49. Allerzielen 50. Fierljeppen 51. Op vakantie gaan 52. Elfstedentocht 53. Broodje Pom 54. Meidenmarkt Schoorl 55. Carbidschieten 56. E-mails lezen 57. Verhalen vertellen 58. Keti Koti 59. Bloemen- en fruitcorso 60. Offerfeest 61. Mariaverering 62. Jenever 63. Shantykoren 64. Midwinterhoorn blazen 65.Vrijgezellenavond 66. Kaatsen Friesland 67. Bidden voor het eten 68. Kaarsje aansteken bij een heilige 69. Chinees drakenfeest 70. Holi en Phagwa 71. Frietje met ... 72. Klootschieten 73. Zuinig zijn 74. Besnijdenis jongens 75. Nijmeegse vierdaagse 76. Spelletjes spelen 77. Thuis opbaren Dood 78. Spreekwoorden 79. Draaiorgelmuziek 80. File rijden 81. Beugelen 82. Processies 83. Hagelslag 84. Passiespelen Tegelen 85. Limburgse vlaai 86. Vee- en paardenmarkten 87. Jom Kippoer 88. Rouwmonumenten langs de weg 89. Islamitisch Nieuwjaar 90. Nasi Bami 91. Warme chocolademelk 92. Volksdans 93. Dierendag 94. Maria biscuit 95. Gay Parade 96. Bijgeloof 97. Grote schoonmaak 98. Eerste Communie 99. Rosj Hasjana en Divali 100. 8 Uur journaal kijken

Naast deze tradities is het de gewoonte iedereen aan het begin van het jaar de beste wensen te doen toekomen. Ook degenen die je de rest van het jaar niet meer aankijkt.

Er zijn ook nieuwe tradities. Er is de laatste jaren aan het begin van elk jaar steeds veel nieuws over doden die door branden bij de viering van oud en nieuw zijn gevallen.

Dit jaar wordt het record qua aantal doden per evenement gevestigd in Peru, waar de afgelopen nacht een discotheek is afgefikt.

In Gedogia is er bij de start van dit jaar weer een moslimschool in de brand gestoken.

Murk vooroordeelt.

''Ja, het zijn ook altijd weer dezelfde.''

Bij de aanvang van het jaar is er natuurlijk ook weer een trekking van de postcodeloterij.

Dit jaar is de feestvreugde in de buurt waar de postcodekanjer viel enigszins getemperd. Door het feit dat er meteen een groot aantal deurwaarders de wijk in trok, om achterstallige betalingen te innen.

Dit jaar is ook het Darwinjaar. Het is tweehonderd jaar geleden dat Charles Robert Darwin geboren is. Of zoals in sommige kringen geclaimd wordt, geschapen werd.

De evolutietheorie van de aanvankelijk streng gelovige Darwin leidde tot een revolutie in de wetenschap.

De mens evolueert nog steeds verder. Onlangs heeft Murk nog in een artikel in de gratis krant gelezen dat de hersenen door het gebruik van computers veranderen.

Mensen die veel tijd achter de computer doorbrengen, gaan op dezelfde manier als hun mechanische hulpmiddel werken. Men multitaskt, voert niet gelijktijdig verschillende taken uit, maar werkt afwisselend aan meerdere zaken tegelijk.

Het afgelopen jaar was Louloenen aan Den Doolaard tweehonderd jaar hoofdstad van het koninkrijk Gedogia, maar men is vergeten deze gebeurtenis te herdenken.

Gelukkig heeft iemand uitgevonden dat er al duizend jaar mensen op het stukje moeras aan de monding van de Noordervliet rondlopen. Dus is er dit jaar toch weer wat te vieren.

Murk hoopt dat het zijn jaar zal worden. Het jaar dat zijn eerste boek voltooid en uitgegeven wordt.

Hij denkt alvast na over een blurb, de wervende tekst op de achterkant van een boek, die dient om mensen aan te sporen het boek te kopen.

Gerard Kornelis van het Reve heeft eens een brief, die hij zogenaamd van een enthousiaste arbeider had ontvangen, op de achterkant van een van zijn romans laten zetten.

Murk bedenkt dat het jammer is dat hij bij zijn recente ontmoeting met de volksschrijver geen pen en papier bij zich had. Wellicht had hij hem bij deze gelegenheid kunnen vragen iets voor de achterflap van zijn binnenkort te publiceren boek te schrijven.

Dan zelf maar bedacht wat Reve geschreven zou kunnen hebben.

''Als ik dit boek bij de Slegte zou aantreffen, voor een bedrag dat de somma van twee Gedogiaanse florijnen niet overschrijdt, zal ik geen moment aarzelen mij hier een exemplaar van aan te schaffen.''

Het is vandaag precies honderd jaar geleden dat de eerste officiële Elfstedentocht werd gehouden. Deze Âlvestêdetocht werd nog georganiseerd door de Friesche IJsbond. De Vereniging de Friese Elfsteden werd pas dertien dagen na de tocht opgericht.
Eigenlijk had de Elfstedentocht ook Twaalfstedentocht kunnen heten, omdat Berltsum vroeger ook stedelijke kenmerken had en dus de twaalfde stad langs de route zou zijn.
In 1355 gaf dit eigenzinnige plaatsje zichzelf stadsrechten. Dit gebeurde met medeweten van de bestuurders van Westergo, zoals het meest westerlijke gedeelte van Fryslân toen heette.
De stad gaf in 1470 een eigen stadszegel uit en werd in een officiële brief van de Hanzestad Lübeck civitates Berlikum (de plaats Berltsum met zekere burgerlijke rechten) genoemd.
In 1676 en 1822 is er wel een Twaalfstedentocht gereden, maar dit betrof een rit langs twaalf Hollandse steden, waarbij men ook over het huidige Lelymeer langs Pampus reed.
Aan de eerste Elfstedentocht deden geen toerrijders mee. Er waren slechts drieëntwintig wedstrijdrijders, waarvan zeven zich klasseerden. De winnaar was Minne Hoekstra, dominee te Wergea.

De bel gaat, het is de thuishulp. Ma Hemelsoet komt uit bed, maar de jonge verleenster van goede zorgen moet noodgedwongen afdruipen, daar moeder het toch te koud vindt.

Het is de eerste maandag van de eerste maand van het jaar.

Op het middaguur wordt het luchtalarm getest. Murk denkt zoals altijd aan George Gershwins Rhapsody in blue. Het fraaiste stuk muziek dat ooit is gemaakt, begint met dezelfde toon als het alarm.

Murk vertrekt naar de BBB, omdat hij daar tijdens het schrijven ook gemiste televisie-uitzendingen kan volgen.

Binnenkort kan Murk weer gewoon thuis werken. Dan wordt er een vaste aansluiting geïnstalleerd en kan hij onbeperkt gebruikmaken van het wereldwijde web.

Het is het eind van de kerstvakantie. Veel scholieren en studenten hebben de bibliotheek opgezocht om de laatste hand aan werkstukken te leggen. Als Murk na een paar uur pauze heeft genomen, is er geen vrije werkplek meer te vinden.

Na het zoveelste tevergeefse rondje door de bibliotheek besluit hij een stuk te gaan wandelen en een biertje te drinken.

In de lift naar beneden is Murk getuige van een gesprek tussen een groepje Engelsen.

Een van hen begint over een vreselijk auto-ongeluk: ''I know a nice story about a car crash.''

Voordat de lift de begane grond heeft bereikt, krijgt Murk alle details te horen over iemand die ernstige hersenbeschadiging heeft opgelopen.

Murk vraagt zich af hoe een slachtoffer van een minder leuk verhaal er aan toe zou zijn en kan zijn verbazing niet onuitgesproken laten: You call that a nice story?''

Bij het passeren van het MaartenhetHartaquarium op de Albert Helmanlaan ziet Murk een lange rij voor de DickHellenius, de zoölogische tuin van Louloenen, staan.
Als hij navraag doet, vertelt een van de wachtenden dat ze zijn gekomen om een jonge
Blauwbilgorgel te kunnen bewonderen.
De Blauwbilgorgel is verwant met het kokootje, de jenk, de goudopsneevink, de pommeldoris en de schommerhannep.
Het is voor het eerst dat er een exemplaar van deze diersoort in gevangenschap is geboren.

Bij de Botanische tuin op het Frederik van Eedenplantsoen trekt Murk nog maar eens een biertje open.

Terwijl hij het blikje naar binnen slaat, realiseert hij zich hoe enorm de veerkracht van de natuur is.

Vroeger trokken veel dieren uit de stad weg, maar tegenwoordig staan er brutale reigers bij haringkarren te wachten tot hen iets wordt toegeworpen en vormen zelfs de meest exotische dieren een urbane plaag.

In Chinatown wordt het nieuwe jaar gevierd. Het Chinese jaar 4706.
Het Jaar van de Os begint pas aan het eind van de maand, maar de Aziaten in Gedogia hebben zich aan de Westerse tijdrekening aangepast en zorgen nu reeds voor een leuke toeristische attractie.
Als Murk door de Lulu Wangstraat drentelt, wordt hij bijna omver gelopen door een lange, dansende draak. Tegelijkertijd wordt een grote hoeveelheid vuurwerk tot ontploffing gebracht.
‘Raban! Raban! Raban!'' echoën de knallen tegen de gevels. Er daalt een regen van as op de straat neer. Murk deinst achteruit om te voorkomen dat er brandende papiersnippers in zijn blik bier belanden.
Hij botst tegen iemand op. Als hij zich omdraait om zich te verontschuldigen, kijkt hij in het lachende gezicht van Karel, eveneens met een blikje in zijn hand.
Nadat zij de obligate heilwensen hebben uitgewisseld, besluiten ze samen op te lopen.
Karel vertelt hoe hij in de nacht van Oud en Nieuw bijna is opgepakt voor wildplassen.
''Ik had de hele nacht doorgehaald en was stil aan het wateren tegen een boom op de Vondelgracht. Ik stond diep in gedachten naar de grond te staren en zag toen ineens twee agenten op ons bankje zitten. Ik ben maar snel doorgelopen. Ze kwamen gelukkig niet achter me aan.''
Murk kijkt Karel peinzend aan. De evolutie hoeft blijkbaar niet in alle gevallen tot vooruitgang te leiden. Bij Karel lijkt er, als hij te veel gedronken heeft, soms zelfs sprake van devolutie te zijn.
Dan staat hij dikwijls op zijn achterste benen, maar Murk heeft hem ook menigmaal met zijn knokkels over de grond zien schuren.
Karel draagt ook niet voor niets vaak een T-shirt van de funkrockgroep Fishbone met het opschrift ‘Give a monkey a brain and he'll swear he's the center of the universe’.
Karel heeft het koud en deelt mee dat hij een eind aan het gesprek wil maken en naar huis zal gaan.
''Heb jij het niet koud dan?''
Murk meldt dat hij het niet snel koud heeft.
''Het is pas koud als de ijsberen naar het zuiden vliegen. In de winter van 1963 heb ik trouwens nog drie maanden ingevroren gezeten. Weliswaar in de baarmoeder, maar toch.''
Karel lacht zich warm en neemt afscheid.
Murk loopt in de richting van de pont. Ook op weg naar huis.

Na het avondeten kijken moeder en Murk samen naar nummer honderd op de lijst van het Gedogiaans Centrum voor Volkscultuur, het traditionele acht uur journaal.

De nieuwslezer kondigt aan dat de schoonmoeder van president Davis na diens inauguratie ook in de ambtswoning komt wonen.

Dat is het voordeel als je wat groter behuisd bent. Dan heb je ruimte voor schoonmoeders, zonder dat ze constant op je lip zitten.

De First Mother in law trekt bij haar familie in om de overgang voor haar kleinkinderen naar de nieuwe leefomgeving te begeleiden.

Ze kan er ook zorg voor dragen dat de First Dog Condoleezza, de Labrador van de nieuwe president, wordt uitgelaten als de rest van het gezin daar onverhoopt geen tijd voor heeft.

Murk denkt aan zijn zus. Jacqueline heeft op haar landgoed ook plaats voor wel twintig schoonmoeders. Maar die ene die ze heeft, wil ze liever niet over de vloer hebben.

Het volgende nieuwsitem gaat over de erfgenamen van een Brit die een Bugatti in de garage van hun oom hebben aangetroffen.

Het hoofd van het veilinghuis waar de auto werd aangeboden, spreekt over een van de laatste schuurontdekkingen en heeft de oldtimer op ruim drie miljoen Gedogiaanse florijnen getaxeerd.

Murk neemt zich voor de schuur ook eens op te gaan ruimen. Zodra hij er tijd voor kan vinden.

Moeder vertrekt naar haar kamer.

Er zijn de eerste uren geen tv-programma's die de moeite waard zijn. Dus heeft Murk genoeg tijd om verder te schrijven. Zonder gebruikmaking van internet weliswaar.

Als Murk later op de avond de huiskamer binnenkomt, zit ma Hemelsoet met een servet op schoot en kijkt hem vragend aan.

''Hoe laat eten we?''

Het is haar helemaal ontschoten dat ze drie uur eerder al warm heeft gegeten.

Nadat Murk moeder nog wat boterhammen heeft gegeven en warme chocolademelk voor haar heeft gemaakt, gaat ma weer naar bed.

Murk gaat het nieuwe programma van Maarten van Rossem kijken.

Gods wegen zijn ondoorgrondelijk. De Evangelische Omroep heeft de ongelovige Maarten de kans gegeven om een kritisch programma over religie in de Verenigde Staten te maken.

Van Rossem stelt in de uitzending ongeveer dezelfde vraag die Murk in gedachte heeft.

''Waarom is het verschil tussen arm en rijk, in een land met zoveel gelovigen, in hemelsnaam zo groot?''

De EO is in de loop der jaren een stuk rekkelijker geworden. In de jaren ’80 maakten ze nog programma’s waarin mensen om hun levensstijl tot de hel veroordeeld werden.

Er waren indertijd zelfs mensen die, nadat hen verteld werd dat ze op een zodanige manier leefden dat hun de toegang tot de hemel zou worden geweigerd, uit wanhoop zelfmoord pleegden.

Het programma is ten einde. Murk zet de tv uit, leest nog even in bed en valt in slaap. 

 Naar het volgende hoofdstuk 

 

 Inhoud Roman Seizoensgebonden 

  Terug naar de thuispagina