-7-
Het
is Eerste Kerstdag. Mud's Lonely
this Christmas
schalt door de ark.
Ondanks
het feit dat Murk de radio al een paar keer harder heeft gezet, is
moeder nog niet wakker geworden.
De
bibliotheek is gesloten en dus is Murk gedwongen vandaag thuis te
gaan zitten schrijven.
Op
radio en televisie is niets dat hem kan boeien. Er wordt bijna alleen
maar kerstgemuts uitgezonden.
Er
staat geen kerstboom in de ark.
Ma
Hemelsoet doet daar al jaren niet meer aan en Murk vindt dat best.
Voor
sommige mensen is een boom een groen ding dat in de weg staat, voor
anderen het ultieme zinnebeeld van gezelligheid.
Murk
behoort tot de eerste categorie. Ma weet waarschijnlijk niet eens dat
het Kerstmis is. Toen ze de vorige avond op de kalender keek, merkte
zij op dat het haar verjaardag was. Het was weliswaar de
vierentwintigste, maar moeder is pas maanden later op dezelfde dag
jarig.
Een paar dagen geleden heeft cabaretière Nilgün Yerli in het televisieprogramma, waarin ze gasten in haar geboorteland Turkije ontvangt, vertelt hoe graag ze als kind een kerstboom wilde hebben, maar dat haar ouders die wens niet wilden honoreren. Nadat ze haar verlangen aan alle mensen in haar omgeving had laten weten, schreef ze ook nog een keurige brief aan de Kerstman met vermelding van haar adres.
Op kerstavond ging de bel. Voor de deur stond een enorme kerstboom. Daarachter verscheen het hoofd van de buurvrouw. Even later werd er nogmaals gebeld. Nog een boom, ditmaal van de eigenaar van de buurtwinkel.
Murk wenst haar een goedemiddag.
''Je bent net op tijd, de koningin komt zo.''
Moeder trekt wit weg en verdwijnt direct weer naar boven.
Murk roept haar na.
''Wat is er nou, ma?''
Uit de kamer klinkt driftig gerommel. De deur wordt op een kier geopend. Ma blikt besmuikt om de hoek.
''Ik heb m'n gebit nog niet in. Zo kan ik me toch niet vertonen!''
Murk legt uit dat de majesteit haar niet persoonlijk zal komen bezoeken.
Ma Hemelsoet komt schoorvoetend naar beneden.
Ze houdt er ernstig rekening mee dat de vorstin zich wellicht toch nog in de huiskamer bevindt en daar zit te wachten tot zij haar wenst te ontvangen.
Murk duwt ma Hemelsoet de huiskamer in, zet de televisie aan en vertrekt naar de keuken.
Hij maakt een brunch voor moeder klaar, zet verse koffie, waar hij nu ook wel heel erg aan toe is, en keert op tijd terug om de koningin van Gedogia aan haar toespraak te horen beginnen.
De vorstin houdt een ellenlange monoloog waarin zij tot dialoog oproept.
Dit jaar is het thema de kloof tussen de verschillende generaties.
Ma verdwijnt na afloop weer naar haar slaapkamer.
Murk gaat nog maar een paar uur schrijven.
Als
Murk met schrijven stopt, valt de avond al.
In
afwachting van moeder maakt hij wat crackers met zalmsalade en paté
klaar om de ergste trek te stillen.
Ma komt naar beneden. Er is weer geen zinnig gesprek met haar te voeren. Murk doet de televisie maar aan en zapt naar het minst ergerlijke programma dat op dat moment de ether in wordt geslingerd.
In het programma In de Hoofdrol wordt Gerard Joling geconfronteerd met allerlei vrienden en collega’s. Elke keer als hij weer verrast wordt door de aanwezigheid van een volgend persoon die de studio wordt binnen geduwd, jodelt Joling dat het een giller is.
Het lukt Murk het hele programma uit te zitten zonder zijn eetlust te verliezen en daarna
schakelt hij over naar een andere zender om het journaal te kunnen zien.
Daar is op dat moment nog een programma van de Moslimomroep bezig. Een muezzin doet een Azan, een oproep tot gebed. Tot Murks verbazing blijkt de man over een nog hogere stem dan Joling te beschikken.
Het
middagjournaal brengt beelden van de Paus die de stad en de wereld
verrast met de oproep minder oorlog te voeren. De Heilige Vader is
van mening dat het vooral in het Midden-Oosten meer dan genoeg is
geweest.
De
telefoon rinkelt.
Het
is Jacqueline.
Nadat
ze Murk en moeder een gezegend kerstfeest heeft gewenst, barst ze
los.
''Je
raadt nooit waar ik nu zit?''
Murk
krijgt geen gelegenheid om op het gegil van zijn zus te reageren,
omdat zij ook maar direct het antwoord geeft.
''Ik
zit in een ajenslee met Fanka! Zooooo leeuuuuk, joh. Kon ik eindelijk
m'n bontmuts weeh eens op.''
Na
een tijdje begrijpt Murk dat zijn zus en nicht een rit in een
arrenslee door Walden hebben gewonnen, door mee te doen aan een
loterij met kassabonnen van de lokale supermarkt, en krijgt hij de
kans om een vraag te stellen.
''Je
bent erg onverstaanbaar, ben je dronken of zo?''
Jacqueline
geeft toe dat dit inderdaad het geval is.
''Ja,
ik ben wel een heel klein beetje donken. Ik keeg ook een fles
champagne, maah die is nu alweeh bijna op.''
Voor
Ma Hemelsoet en Murk staat er op deze speciale avond een fles
bessen-appel koud.
Bessen-appel
is een fris fruitdrankje dat qua uiterlijk en geur sterk aan een
alcoholische, uit druiven geperste drank doet denken.
Jacqueline
vraagt hoe het met moeder gaat.
Murk
doet routineus verslag.
''De
mevrouw van de thuiszorg is geweest, heeft ma gedoucht en daarna weer
in het vet gezet.''
Ma
Hemelsoet heeft veel last van een erg droge huid. Haar benen moeten
regelmatig met vaseline worden ingesmeerd.
Jacqueline
zwijgt.
Murk
gaat door met de briefing.
''O
ja, en de pedicure is geweest. Ik had het geld voor haar klaargelegd,
maar ik weet niet wat er precies is gebeurd. Het briefje van twintig
dat er lag, was omgewisseld voor twee briefjes van tien.''
Er
klinkt een harde, doffe klap aan de andere kant van de telefoonlijn.
Voor
Murks geestesoog doemt het schrikbeeld op van een over de kop
geslagen arrenslee en Jacqueline die daarnaast gehurkt eerste hulp
bij gewonde rendieren aan het geven is.
Nadat
Murk een tijdje tevergeefs op het antwoord op zijn vraag of alles in
orde is heeft gewacht verlost Jacqueline hem uit zijn lijden.
''Niets
aan de hand Mukkie. We slipten een beetje in een bocht en toen liet
ik mijn mobieltje in de sneeuw vallen.''
Murk
uit zijn verbazing over de lokale weersomstandigheden, nog geen
dertig kilometer van de hoofdstad.
''Ligt
er dan sneeuw bij jullie? Daar heb ik niks over gehoord in het
weerbericht. Rij je wel voorzichtig!''
Jacqueline
stelt haar broer gerust.
''We
hebben een koetsiej. Heejlijk, nu kan ik gewoon eens bellen zonde dat
ik gelijk een bon kjijg. Wat eten jullie vanavond?''
Murk
vertelt dat hij net wat crackers heeft gesmeerd en zo toch maar
Chinees gaat halen.
In
eerste instantie komt de boodschap niet helemaal correct bij zijn zus
over.
Het
is niet geheel duidelijk of dit te wijten is aan atmosferische
storingen of de staat waarin Jacqueline verkeert.
Nadat
Murk zijn zus heeft uitgelegd dat hij niet van zin is crack te gaan
gebruiken en zich daarna ook niet aan het Chinezen zal gaan
overgeven, is er alweer een misverstand uit de wereld geholpen.
Murk
beëindigt het gesprek voordat er nog nieuwe misvattingen kunnen
ontstaan.
Kerstmis
is de tijd om problemen op te lossen en niet om nieuwe te creëren.
''Zorg
dat je veilig thuis komt en bewaar wat van het wild dat jullie
onderweg overhoop rijden voor me.''
Na
het eten kijken Murk en moeder televisie.
Het
hoogtepunt van de verder saai verlopende avond is een herhaling van
Waar heb dat nou voor
nodig,
de kerstspecial van Wim T. Schippers uit 1973.
Ma
roemt de bessen-appel drank, beweert dat ze er een beetje dronken van
is geworden en daarom maar eens vroeg naar bed gaat.
Murk
worstelt zich door de rest van de avond met het bekijken van een
documentaire over het Kanaaleiland Sark.
Het
eiland is half zo groot als Vlieland en bestaat uit twee delen,
Little Sark
en Greater Sark,
die met elkaar
verbonden zijn door een voetpad van minder dan drie meter breed met
aan beide zijden een steile afgrond van honderd meter.
De
bevolking telt nog geen zeshonderd zielen. De voornaamste
inkomstenbron is het toerisme. Gemotoriseerd vervoer is op enkele
uitzonderingen na verboden en de meeste inwoners omzeilen dit verbod
door hun landbouwtractoren als transportmiddel te gebruiken.
Tot
voor kort was Sark de laatste feodale staat van Europa. Het is Brits,
maar autonoom.
De
Britse koningin Elizabeth I gaf het eiland in 1565 in bruikleen aan
de ridder Helier de Carteret en sindsdien zijn afstammelingen van hem
22 generaties lang Seigneur of Dame geweest. Deze hebben ruim vier
eeuwen de alleenheerschappij over het staatje uitgeoefend.
Tijdens
de Tweede Wereldoorlog weigerde de toenmalige heerser, Dame Sybil
Mary Collings Beaumont, samen te werken met de Duitse bezetters en
werd zij vervangen door Duitse bewindvoerders.
Internationale
verdragen en regelgeving van de Europese Unie op het gebied van de
mensenrechten hebben inmiddels een eind aan de leenrechtelijke
bestuursvorm gemaakt en in 2006 heeft de bevolking zich in een
referendum voor politieke hervormingen uitgesproken.
Tot
die tijd bestond het eiland-parlement voor het grootste gedeelte uit
personen die door erfopvolging recht op een zetel hadden, maar vanaf
die tijd worden alle leden rechtstreeks gekozen.
Onlangs
zijn de eerste vrije verkiezingen gehouden, de strijd ging
voornamelijk tussen aanhangers van de Seigneur en hun tegenstanders,
de broers David en Frederick Barclay.
Deze
tweeling is eigenaar van o.a. het Londense Ritz-hotel
en de Britse
krant The
Daily Telegraph,
hebben veel in Sark geïnvesteerd en bezitten een privé eiland op
honderd meter afstand van het hoofdeiland.
Zij
waren indertijd de eersten die om democratie riepen, waren zelf niet
verkiesbaar, maar hadden wel een aantal kandidaten afgevaardigd om
hen te vertegenwoordigen.
Volgens
de broers waren de aanhangers van de Seigneur lid van een soort
'Feodale Taliban' en
hadden enkelen zelfs socialistische trekjes.
Zij
waarschuwden de bewoners in een nieuwsbrief dat ze hun zakelijke
belangen op het eiland zouden afbouwen als 'hun' mensen de
verkiezingen mochten verliezen.
Dat
gebeurde uiteindelijk toch.
David
en Frederick sloten onmiddellijk al hun hotels, winkels en
restaurants, met het gevolg dat 140 mensen werkloos werden.
De
broers trokken zich ten slotte op hun eigen eiland Brecqhou terug en
zijn nu van plan dat onafhankelijk te verklaren.
De avond is ten einde, Murk zet de tv uit, gaat naar bed en droomt over het heden.
There
were moments when, well, there were moments when
The Shangri-las: The past, present and future
Arthur
Butler, Jerry Leiber, George
Francis
Morton
Tot zijn niet geringe verbazing staat er een enorme versierde kerstboom naast de televisie die de helft van het vertrek vult.
''Waar komt die nou vandaan?''
Moeder geeft voor de verandering weer eens een helder antwoord.
''Ik werd wazig van de wijn en zat een beetje te dromen en toen ging de bel. Het waren Jacqueline, Roel en Franka. Ze stonden ineens met die boom voor de deur en zijn uren bezig geweest met versieren. Ik heb je nog geroepen, maar je werd maar niet wakker. Ze zijn net weg.
Murk voelt zich nog steeds niet erg wakker, maakt koffie en doet de tv aan.
De uitzending over het eiland Sark wordt herhaald.
Moeder vindt er niks aan.
''Zet maar liever iets anders op.''
Nadat Murk de gids heeft geraadpleegd en tot de conclusie is gekomen dat er op elke zender slechts herhalingen worden vertoond en naar bed wil gaan, grijpt ma de afstandbediening en begint mopperend te zappen.
''Waar is die goeie, ouderwetse nostalgie toch gebleven?''
Op een van de kanalen wordt een trailer van een musical uitgezonden.
Er rijdt een arrenslee, getrokken door een span rendieren, over een besneeuwd landschap.
Murk wil zich geërgerd uit de huiskamer terugtrekken, maar dan herkent hij in de koetsier Wim Bensdorp en ziet hij dat de familie de Mol de passagiers zijn.
De koetsier begint een country versie van De Dodenrit van Drs. P te zingen.
We
rijden op de prairie en we hebben veel plezier
Vancouver
is nog ver maar we hebben plenty bier
De familie de Mol valt in.
De
slee knerpt gesmeerd door de maagdelijke sneeuw
Het
is wat ons betreft toch wel de Kerstmis van de eeuw
Geen
vuiltje aan de lucht want er is hier geen gevaar
Alleen
wat vage vlekken, dat zijn d’ wilde coyotes maar
De
rendieren blijven vers want het is hier koud genoeg
En
dertig mijlen verder is er gelukkig weer een kroeg
Er
staan hier heel veel sparren dus we hebben weinig zicht
Maar
gelukkig zijn de rendieren wel keurig afgericht
Het
eten is in orde alleen de pudding smaakt wat raar
Bij
misselijkheid of diarree bellen we dr. Oetker maar
Wodka
hier wodka daar
Moeder
maakt een rendier klaar
Twee
well done en een halfgaar
Had
ik m'n nieuwe lever maar
Steeds
uit voorraad leverbaar
Oh
wat stinkt dat rendierhaar
De voice-over meldt dat we de Von Trappjes gerust mogen vergeten nu The Smell of Myrrh met de familie de Mol binnenkort 'in een theater bij u in de buurt' staat.
Murk
wordt wakker.
Hij
ligt gewoon in bed
In
de verte slaat de klok van de GodfriedBomanskathedraal.
Murk
telt de slagen. Twaalf.
Het
is middernacht. Het begin van Tweede Kerstdag.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten